Serkan KÖYMEN/ UMUT Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi, Psikiyatrist Dr. Ayhan Akcan, vakfın oluşturduğu kişisel silahlanma istatistiklerini paylaştı. Akcan, “Türkiye’de yaklaşık 4 milyon ruhsatlı silah var. Bunun 9 katı kadar da maalesef ruhsatsız, kaçak silah dediğimiz silah var. Toplamda 36 milyona yakın silah olduğu sanılıyor. Artış var. Asayiş ya da silahlı şiddet dediğimiz silahla ilgili suçlarda en az 10 vatandaşımız ölüyor, 20 yaralı var. Cinayetlerin yüzde 50’si 10 yıl önce olurken, şimdi yüzde 85’i silah kullanıyor” dedi.
Bireysel silahlanma ekseni Sivil Toplum Kuruluşu Yönetim Kurulu Üyesi Umut Vakfı Uzman Psikiyatrist Dr. Ayhan Akcan, bireysel silahlanma ve şiddet suçlarının kamuoyunun gündemine oturması konusunda uyarılarda bulundu. Umut Vakfı 2023 yılı güncel istatistiki verilerini paylaştı.
“2023 YILINDA 211 GÜNDE TOPLAM 1.938 VAKA VAR”
Ayhan Akcan, “2023 yılındaki vakalara göre 211 günde toplam 1.938 vaka var. Bunların arasında maalesef 1.200 kişi silahla katledildi. Bunun yaklaşık yüzde 20’si otomatik, pompalı veya pompalı dediğimiz silahlarla. keleş, geri kalanı da silahlarla. Hatta yüzde 4. “Beylik silahı, yani ben silah alacağım ama kendime hakim olabiliyorum” diyerek bu şekilde kullanılıyor. Bunların yaklaşık yüzde 20’si ne yazık ki aile içi şiddette kullanılıyor. Ayrıca Türkiye’deki cinayetlerin yüzde 85’inde aynı anda silah kullanılıyor. 2023 bilgileri böyle.” dedi. “RUHSATLI SİLAHLARA KARŞI 9 ADET LİSANSSIZ SİLAH VAR” Türkiye’de öngörülen silah sayısı hakkında bilgi veren Aycan, “Dokuza bir gibi yani 1 ruhsatlı silaha karşılık 9 tane var. ruhsatsız silahlar Üç veri tabanımız var. Biri güvenlik tedbirleri kapsamında. Bu, özellikle polis ve jandarma tarafından yapılan denetimlerde ele geçirilen ruhsatlı veya ruhsatsız silah oranıdır. İkincisi, cinayet vakalarından sonra dava formatlı dosyalarda, özellikle adliyeye intikal eden dava dosyalarında ve otopsi raporlarında da benzer yani dokuza bir. Türkiye’de yaklaşık 4 milyon ruhsatlı silah bulunuyor. Bunun 9 katı maalesef kaçak silah dediğimiz kaçak silah var. Toplamda yaklaşık 36 milyon silah olduğu düşünülüyor. Tabii bu her iki yetişkin erkekten biri, üç evden biri demek. Yaygın bir toplumsal sorundur, önemli bir konudur. Asayiş ya da silahlı şiddet dediğimiz şey silahlarla ilgili. Suçlarda artış var” dedi.
“SİLAH EDİNME SAYISI HER YIL YÜZDE 3,5 ORANINDA ARTIYOR” Psikiyatrist Akcan, “Maalesef her gün en az 10 vatandaşımız ölüyor, 20 vatandaşımız yaralanıyor. Bir yılda toplam 5 bin kişi silahla öldürülüyor. Türkiye’de burada önemli bir istatistik 10 yıl önceki cinayet.Vakaların yarısı yani yüzde 50’si silah kullandı, şu anda yüzde 85’i silah kullanıyor.Her yıl yüzde 3.5 civarında hem silahla işlenen suçları hem de silahla işlenen suçları tespit ediyoruz. Silah edinme sayısı artıyor.Tıpkı işsizlik ve yüksek maliyet gibi toplumsal bir sorun olarak ele alınmalı çünkü insanlar bu ülkenin polisinin ve jandarmasının can ve mal güvenliğini sağlamasını istiyor.Artık dışlanmamız gerekiyor. ‘Atlı tüfek’ kavramını benimsemek ve şehirli olmayı, yasal olmayı, hukuka inanmayı, uzlaşma kültürünü ve birlikte yaşamayı kabul etmek… Onun için bu en değerli noktalardan biri, bu yüzden zirveye çıkmak gerekiyor. ondan” dedi.
“TESPİT SINIRI, KAMUYU GÜNEŞ AÇIYORUZ” diyen Akcan, “Milletvekillerine özellikle diyoruz ki ihbar hattı çekin. Bakın yaz dönemindeyiz. Açık hava mitinglerinde, mitinglerde havaya ateş açılması sonucu çok insan ölüyor. Sünnet, düğün, nişan vb. yakındır.Bir seferde bitmez.En az iki üçe bağlamak gerekir.Önemli sağlık muayeneleri önemlidir,adlı muayeneler ve mümkünse eğitim ve eğitim sonrası kontroller Sistemler devreye girmeli. Bekleme süresi dediğimiz düzenlemede bile en az yüzde 50, yüzde 60 dediğimiz bir referans sistemi bu konuda. Onun da küçüldüğünü biliyoruz” diye konuştu.
“SİLAHINIZ VARSA ÖLDÜRÜLME İMKANINIZ 5 KAT YÜKSEK.” “Silah kullananların yüzde 95’i erkek, neredeyse tamamı, üçte ikisi yine 40 yaşın altında, bu 18 yaşına kadar inebiliyor. 21 yaşını geçen her vatandaş silah ruhsatı talep edebiliyor. .” Akcan, “Yine en önemlisi yüzde 70 caydırıcı olarak nitelendiriyor. Dışarıdan caydırıcı olması lazım ki benim malıma zarar vermesinler ama o bilmiyor ki kişinin elinde silah olunca, Karşıdaki kişinin elinde silah olduğunda hem öldürülme hem de cinayet işleme olasılığı 5 kat artıyor” diyen “Bu da önemli bir risk oluşturuyor. Diğer bir deyişle silahlar şiddeti davet eder. Silahın varsa ölme ihtimalin 5 kat daha fazla” dedi.
Silah edinme durumunun manevi boyutuna da değinen Akcan, “Elbette birçok sebep var. Burada hatıra olabilir, yatırım olarak görülebilir ama şöyle bir durum var; mental boyutuna bak aslında yüzde 50 kişilik sorunu var üçte birinde öfke sorunu var yüzde 8’inde tutku seviyesi nerdeyse bağımlılık düzeyinde yani çok sık silah değiştirebiliyorlar neredeyse hayatlarının merkezinde silah var.birçok ruhsal sorunları da var.bu yüzden önemli sağlıkta kesinlikle öfkeleniyoruz.kişilik düzeyini ortaya koyan,kişilik boyutunu ortaya koyan,hatta element bağımlılığını ortaya çıkaran testler,öfke kontrolünü önceden belirleyebiliyor seviye, reaktif, kumar bağımlılığı, kişilik testleri gibi.Aslında çok zor değiller.Bunlar 20-30 dakikada yapılıyor.Yeter artık.Bu olduğunda da biliyoruz ki en az üçte biri, hatta silah ruhsatı taleplerinin yarısı azaltılacak. Akabinde mevcut yasalar uygulanmalı ve yasa dışı silahların cezai yaptırımları artırılmalıdır. İnanın bazı ülkelerde idam cezası bile var, kaçak silah dediğimiz silahlara. Elbette Umut Vakfı olarak tüm siviller arasında silahların kesilmesi yönünde kesin bir talebimiz var ama bu tedbirler acilen alınsa bile Türkiye’de mutlaka bir noktada rahatlama sağlayacaktır.”
“BU KONUDA ÖNEMLİ DÜZENLEMELERİN YAPILMASI GEREKİYOR”
Konuyla ilgili olarak Akcan, “İnsanlar temel ihtiyaçlarını yani iş, barınma, beslenme, barınma gibi ihtiyaçlarını karşıladıklarında bu ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra bir inanç duygusu hissederler ve oradaki en değerli şey ileriye dönük birikimlerdir. ve silah edinilmesi.Talep bitmiyor. Dolayısıyla işi zorlaştırırsanız talebin önüne geçersiniz. Dolayısıyla bu konuda önemli düzenlemelerin yapılması gerektiğini söylüyoruz. Şiddet ve silah içeren görsel içeriklerin psikolojik etkisine değinen Akcan, “Silah talebiniz yani çaresizlik duygusu ile birlikte artıyor. Bu iyi bir şey değil. Bunu biliyor. Şiddet görüntüleri, silah görüntüleri, özellikle cinayet, cinayet görüntüleri dizilerde son derece problemlidir. “Dolaylı olarak çözmemiz lazım. Şöyle diyelim her dizide yirmi şiddet olayı var. Üçünde silahlı çatışma olayı var. Birinde öldürme ya da yaralama olayı var. Tabii ki. bu iyi bir şey değil” dedi.
